Albert Wulffers over
Elegie and
Afscheid van Han
in
Critical review of the Master of Film programme, Nederlandse Film en Televisie Academie
maart 2014
Als het waar zou zijn dat je vanaf een bepaalde leeftijd niet meer met poppen zou moeten spelen,
dan bewijst
Elegie onomstotelijk het tegendeel.
De als vodden afgedankte protagonisten van die film zijn weliswaar vervaardigd van wol en watten,
maar zij verbeelden hun onvermogen met overtuigende weerbarstigheid.
De maker van dit juweel wil echter nog veel meer van die poppen.
Zoals veel filmmakers gretig verkennen hoe fictie en documentaire binnen een en hetzelfde werk
al dan niet samengaan, zo weet Julia Kaiser zich geïntrigeerd door de kansen van een andere
symbiose, namelijk die waarbinnen acteurs van textiel en ijzerdraad het op voet van gelijkheid
opnemen tegen tegenspelers van vlees en bloed.
Geen animaties volgens het boekje en zeker geen aaibare buiksprekerspoppen die vertedering
moeten opwekken, maar poppen die poppen zijn zoals mensen mensen zijn. Kortom, poppen die
authentiek zijn door niet net echt te willen zijn; poppen die niet behoren tot het domein van
mensenfantasieën, maar die met beide benen in hun realiteit staan.
Na gedegen vooronderzoek, dat overigens meer omvatte dan het bovenstaande, zet Julia Kaiser
in de 16mm film
Farewell to Han haar eigen persoon in in de rol van de dochter die zich
met bier en slonzigheid probeert te ontworstelen aan het keurslijf dat haar wordt opgelegd door
haar aan de vergetelheid ontrukte moeder die een kikker is. Hoe de werkelijkheid eruit ziet
waarnaar dochter Han verlangt, blijkt uit haar schaamteloos expliciete POV's die dwalen door een
met poppen bevolkt kasteel dat desalniettemin verre van virtueel is.
De film is een eigenzinnig
melodrama dat banaliteiten en weloverwogen onhandigheid niet uit de weg gaat, een film die bijna
ondanks zichzelf ofwel juist door zijn vervreemding weet te overtuigen met een schrijnend mededogen.
Het is alsof Kokoschka met zijn pop Alma ronddoolt in een film als
Imitation of Life.
De kracht van Farewell to Han schuilt in de door de maker uitgevonden gelijkwaardigheid van
tweelingwerelden die meer of minder naadloos in elkaar overgaan. Het klopt en het wringt tegelijkertijd.
Suzanne Wallinga, curator van
Below Sea Level, Explorations in Film
juli 2012
"Julia Kaiser's short, near-absurd films make a powerful
appeal to the imagination, bringing different worlds together - in particular,
the worlds of dolls and people. The dolls in her films show human traits and
behaviour. Kaiser appears to be subverting the conventions of film and exploiting
them in in a thoroughly original way. The "signals" that would normally guide the
audience through the story instead raise new questions, demanding the use of
imagination rather than reason. The cinematic idiom she has developed for this
purpose relies on a carnivalesque, folkloric style, in which the rich visual
characteristics of the dolls - which are generally found objects - work
together with elements like hand-painted scenery and surrealistic lighting.
Kaiser proves herself a master creator of hybrid worlds where animation and
fiction meet, and does not shy away from melodrama, perversion, and failure."
Julia Kaiser:
Artist statement en Onderzoeksvraag Master Film NFTA
June 2012
Albert Wulffers, mentor Rietveld Academie, eindexamen 2004
Het huwelijk tussen dans en film geeft vaak een ongelukkige verbintenis te zien.
Zo niet in het geval van de maar liefst drie films waar Julia Kaiser mee afstudeert en waar het
filmplezier vanaf spat, mede door de intelligente en eigenzinnige voetnoten bij zowel de cinema
als de dans.
Publieksgericht en compromisloos tegelijk verhaalt zij in drie totaal verschillende filmgenres
van drie driehoehsverhoudingen die met dans van doen hebben:
en bizarre en bonkige, bruine animatiefilm die het publiek even dronken, bronstig en in tranen
achterlaat als de straalbezopen protagonisten in hun Fassbinderiaanse stamkroeg;
Een- ook in kleurgebruik- luchtige film à la die uit de zwijgende periode, die door de
geluidsband echter minder onschuldig uitpakt dan op het eerste gezicht verwacht;
Een meeslepende musical over een verliefde operateur in een filmpaleis waar de werkelijkheden
van het vertonen en het vertoonde in elkaar overlopen om af te stevenen op een ontroerende unhappy
ending die
West Side Story naar de kroon steekt.
Naast het plezier dat ik aan de drie films, die in alle facetten het bewijs leveren van hun
noodzakelijkheid, heb mogen beleven, ben ik vol bewondering voor de durf om een welhaast
megalomaan project als
Harry's Première aan te pakken, zowel waar het regie als
productie betreft. In die durf moet ook het geheim zitten van het sprankelende resultaat.
Het verbaast mij niets, dat medestudenten bij hun filmprojecten dankbaar gebruik hebben gemaakt
van de diensten van Julia Kaiser. Zelf ben ik inmiddels heel trots op de rol van mijzelf als
mijzelf die ik in haar laatste film heb mogen vertolken. Wij zullen vast en zeker in de toekomst
nog veel van Julia Kaiser horen.